Tijdens de jaarlijkse IESF (International Executive Search Federation) Regional Meeting in Oslo sprak Eirik Wærness, Chief Economist en Senior Vice President bij Equinor. Zijn verhaal maakte indruk. Niet technologie, maar leiderschap en samenwerking bepalen het verschil. In gesprek met Gertjan van de Groep, president van IESF en partner bij Van de Groep & Olsthoorn, kwam dat besef scherp naar voren: de energietransitie is geen technische kwestie die je met voldoende innovaties of modellen kunt oplossen. Het draait om keuzes. Om moed. Om mensen die bruggen bouwen tussen disciplines, belangen en landen.

“Technologie zal ons niet redden. Het zijn de mensen die ervoor kiezen er iets mee te dóen die het verschil maken,” aldus Wærness.

Een wereld van muren of bruggen

Volgens Wærness staat de wereld op een kantelpunt. Terwijl internationale samenwerking en duurzaamheid de toon lijken te zetten, beweegt de realiteit richting wat hij het Walls-scenario noemt. Staten trekken zich terug, protectionisme neemt toe en toegang tot kritieke mineralen wordt een geopolitiek pressiemiddel.

“Als we op deze koers blijven, gaan we ruimschoots voorbij de 2 graden opwarming. Niet ná 2050, maar vér daarvoor.”

Tegenover dit scenario staat een andere toekomst. Een toekomst van bruggen, gebouwd op samenwerking, schaalvergroting van schone technologie en markten die niet alleen goedkoopte belonen, maar ook flexibiliteit en betrouwbaarheid. Maar zulke bruggen ontstaan niet vanzelf. Het vraagt politieke lef, een lange adem en leiderschap dat koers houdt als anderen aarzelen.

Complexiteit vraagt karakter

De energietransitie speelt zich af in een grillige geopolitieke werkelijkheid. De rivaliteit tussen grootmachten is terug, de politieke situatie in de VS is onvoorspelbaar, er is oorlog in Europa en onrust in het Midden-Oosten. Al die factoren verhogen de risico’s en maken het moeilijk om langetermijninvesteringen te doen. En juist die zijn essentieel voor een robuust energiesysteem.

Zelfs waar technologie beschikbaar is, stokt de voortgang. Zonne- en windenergie zorgen bij overvloed voor prijsdalingen, waardoor investeringen in opslag en back-upcapaciteit achterblijven. “Zonder een marktontwerp dat waarde toekent aan betrouwbaarheid en flexibiliteit, bouwen we een instabiel systeem,” zegt Wærness.

Daarbovenop komt de afhankelijkheid van benodigde zeldzame mineralen en metalen. “China beheerst het overgrote deel van die waardeketen. Zonder diversificatie en recycling kunnen materiaaltekorten de transitie meer vertragen dan geldgebrek.”

Leiderschap met lef

Toch ziet Wærness ook kansen. Zeker op het snijvlak van energie, digitalisering en industriebeleid ontstaan nieuwe mogelijkheden. Noorwegen, en bij uitbreiding Europa, kan vooroplopen in offshore wind, CO₂-opslag, waterstof en strategische mijnbouw.

Maar de echte uitdaging ligt niet in technologie. Die ligt in mensen. In leiders die de complexiteit overzien, die durven investeren met een horizon van decennia, en die hun organisatie kunnen meenemen in een langetermijnvisie.

“Wat we nodig hebben zijn leiders die beleid, technologie en financiering met elkaar kunnen verbinden én die dat verhaal overtuigend kunnen vertellen.”

Leiders die niet terugdeinzen voor onzekerheid maar er juist op durven handelen. Die geen blinde optimisten zijn, maar moedige realisten.

Wat vraagt dit van ons?

Voor ons als Executive Search en Interim Management-bureau is de conclusie kraakhelder. Technologie, beleid en kapitaal zijn cruciaal, maar het zijn leiders die het verschil maken. Leiders met visie en vasthoudendheid. Leiders die weten dat systeemverandering begint bij mensen. En juist díe leiders zijn vandaag schaarser en belangrijker dan ooit.

Over IESF
Van de Groep & Olsthoorn is aangesloten bij de International Executive Search Federation (IESF), een wereldwijd netwerk van Executive Search-bureaus dat actief is in meer dan 26 landen. Als een van de grootste allianties op het gebied van Executive Search biedt IESF diepgaande marktkennis en lokale expertise met een internationaal bereik. Gertjan van de Groep, partner bij Van de Groep & Olsthoorn, vervult sinds 2023 de rol van president van IESF en geeft vanuit die positie mede richting aan de internationale samenwerking en strategische koers van het netwerk.