• Jacques Smits, Group Finance Director bij CR Asia

Direct na zijn studie Economie richtte Jacques Smits zijn blik op het buitenland. Hij startte zijn carrière bij Shell en trok als trainee de wijde wereld in. Inmiddels werkt en woont hij alweer ruim vijf jaar in Bangkok, Thailand, als Group Finance Director bij CR Asia. “Ik vind het enorm boeiend om te functioneren in een andere wereld dan we gewend zijn in Nederland. Elk land heeft zijn eigen cultuur en gewoontes. Het is mijn uitdaging om me als leidinggevende aan mijn gastcultuur aan te passen en tegelijkertijd wel mijn eigen karakter behouden. Dat leidt tot de beste resultaten.”
Shell bood Smits een perfecte start. ”Deze oliemaatschappij is bij uitstek een organisatie met een internationaal karakter. Voor Shell zat ik onder andere in Papoea-Nieuw-Guinea. Ook bij latere werkgevers heb ik projecten in Nederland afgewisseld met internationale opdrachten. Zo zat ik voor Ten Cate bijvoorbeeld vier jaar in Griekenland.” Na diverse functies in vaste dienst koos hij in 2008 voor een bestaan als Interim Manager in Nederland. Dit bleek geen goede match. “De binding met de organisaties die ik adviseerde, was beperkt. Bovendien is het lastig om vanuit een interim-rol aan langetermijndoelen te werken. Daarom ging ik weer om me heen kijken naar een vaste functie, bij voorkeur in het buitenland.”

Duidelijke groeiplannen

Een vacature voor de rol van Group Finance Director bij CR Asia, een zusterbedrijf van het Nederlandse Mourik, kwam voor Smits op het juiste moment. Zowel de organisatie als het werkterrein spraken hem vrijwel meteen aan. “CR Asia is een ambitieuze serviceprovider die onderhoudsservices voor de olie-, gas-, raffinage-, petrochemische en andere zware industrieën levert. Ze hadden duidelijke groeiplannen en al een goede basis om op voort te bouwen.”
Hoewel het voor Smits inhoudelijk een mooie uitdaging was om het groeiproces financieel te sturen en te begeleiden, is een vertrek naar het buitenland geen beslissing die je zomaar neemt. “In gesprekken met Bert-Jan de Visser van Van de Groep & Olsthoorn kreeg ik een goed beeld van het bedrijf en de omgeving waarin ik zou gaan werken. Aan de zakelijke kant van mijn overstap vervulde hij een spilfunctie tussen mij en CR Asia. Mede door zijn betrokken begeleiding verliep alles zeer soepel en professioneel.” Een verhuizing naar Bangkok waarbij de kinderen van 18 en 20 achterbleven voor studie in Nederland, heeft ook op andere vlakken impact. “Het was prettig om met iemand te sparren die ook die kant van de zaak begrijpt en weet wat er op je afkomt en georganiseerd moet worden. Dat is een goede basis voor een overstap die op meerdere vlakken spannend is.”

Juiste aanvliegroute

Eenmaal in Azië kwam Smits in een andere wereld terecht. Zuidoost-Azië is net als Europa een hele diverse regio. Als buitenlandse manager is het cruciaal om daar rekening mee te houden. “De ‘Europeaan’ bestaat niet en dat geldt evengoed voor de ‘Aziaat’. Wij hebben vestigingen in Singapore, Bangkok, Maleisië en India. Om projecten goed van de grond te krijgen en succesvol te managen, is het nodig om in elk van die landen voldoende sensitief te zijn voor de cultuur. Het is de kunst om steeds weer de juiste aanvliegroute te kiezen.”

Anders is niet raar

Naast sensitiviteit is nieuwsgierigheid een andere eigenschap die een expat volgens Smits moet bezitten om prettig in het buitenland te kunnen werken en leven. “Belangstelling voor het land of de regio waar je gaat werken en een open mind zijn onmisbaar. Als iets anders is dan in Nederland is het niet per definitie raar. Het heeft geen zin om dingen continu met Nederland te vergelijken. Het gaat er nu eenmaal anders aan toe in het buitenland. Probeer je in een andere cultuur te verdiepen. Nederland houdt op bij Maastricht. Het heeft geen zin om je land mee de wereld over te slepen.”

Deel van het team

De verschillen tussen culturen in Azië heeft Smits concreet ervaren. “Als leidinggevende moet je je plek en gezag in de Thaise cultuur echt verdienen. Daarbij is je houding en stijl van leidinggeven zeer bepalend. Natuurlijk moet je je vak beheersen maar tegelijkertijd is het belangrijk om onderdeel van het team te zijn. Over het algemeen houden Thai van duidelijkheid. Ze willen weten waar ze aan toe zijn. Maar het is ook een trots volk dat op zijn kennis en kunde beoordeeld wil worden. Daarom moet je goed weten wat de kwaliteiten van de mensen in je team zijn.”
Smits ziet het als zijn taak om te zorgen dat iedereen zijn talenten optimaal kan benutten. “Daaraan heb ik zeker in het begin veel tijd besteed. Als je dat respect toont, ben je verzekerd van een maximaal gemotiveerd team.” Wanneer Smits in India aan projecten werkt, vraagt dat weer een andere aanpak. “Duidelijkheid en heldere instructies zijn daar noodzakelijk om met je team concrete doelen te bereiken. Het Nederlandse poldermodel, waarin we zoeken naar een breed gedragen compromis, wordt in India als zwakte van de leider gezien.”

Transparante bedrijfsvoering

Lange tijd kozen internationale bedrijven in Azië min of meer standaard voor buitenlands management. “Dat had volgens mij oorspronkelijk vooral praktische redenen. Veel machines en apparatuur waar we mee werken zijn in Europa of de VS ontwikkeld, daar zit ook veel van de kennis en ervaring. Internationaal opererende bedrijven zoals Shell vinden het daarom efficiënt om deze ervaring op sleutelposities in te zetten.” Vanuit financieel perspectief, Smits’ vakgebied, ziet hij nog een andere reden. “In het verleden lag de focus van bedrijven in Zuidoost-Azië primair bij het genereren van cash. Dat is natuurlijk ook belangrijk. Tegelijkertijd schuurde het kortetermijnperspectief dat hier vaak aan gekoppeld is met de strategie van westerse aandeelhouders in onze sector. Dit zijn vaak familiebedrijven, zoals Mourik, die continuïteit op de lange termijn centraal stellen.”

Een boeiende thuisbasis

De afgelopen jaren ziet Smits de verschillen tussen het Westen en Azië steeds kleiner worden. “Ook in Azië zijn nu zeker voldoende goed opgeleide professionals met internationale ervaring. Dat zie ik ook terug in mijn eigen teams en daar bied ik ook graag ruimte voor. Op die manier presteren we allemaal beter.” Smits is naar eigen zeggen aardig ingeburgerd in Thailand. “Bangkok is nog steeds een boeiende thuisbasis. Ook zakelijk is de uitdaging nog groot. CR Asia is de laatste vijf jaar sterk gegroeid. Het bedrijf is inmiddels twee keer zo groot en de rek is er zeker nog niet uit. Ik vind het nog steeds heel gaaf om hier met mijn teams uit de diverse landen direct aan bij te dragen.”

Van de Groep & Olsthoorn viert dit jaar dat we al tien jaar onze klanten bedienen met het invullen van hun internationale management- en directieposities. In het kader van dit jubileum spraken we met een aantal van onze relaties over de rol van Nederlandse managers en directeuren in internationale posities.
Eerder spraken we Joep Athmer aan de vooravond van zijn pensioen over de veranderende rol van Nederlanders in internationale managementposities en hoe Van Oord hiermee omgaat.
Lees het hele interview >
Ook spraken wij met Revor Vos, een Nederlandse Directeur met ervaring in Saudi-Arabië & Duitsland. Vanuit zijn ervaringen bij onder andere Anabeeb in Saudi-Arabië verteld hij over het de uitdaging om in een land met een eigen cultuur een groot en divers team aan te sturen.
Lees het hele interview >
Wilt u meer informatie over wat Van de Groep & Olsthoorn u kan betekenen voor uw organisatie of uw carriere? Dan nodigen wij u uit contact op te nemen met Bert-Jan de Visser.