Mijn collega Wim de Kruijf heeft als afstudeerproject voor zijn Master Sociologie een enquête uitgevoerd over vertrekintenties: waarom zegt iemand zijn baan op? Eerste inkoppertje: het salaris alleen is niet de nummer 1. Tjongejonge, ik heb al lang geleden geleerd: “Geld is een tijdelijke prikkel”. Wat uit het onderzoek bleek is dat een goede organisatie (“Operational Excellence”) een belangrijke motivatie is om te blijven.

Hoe komt dat nou? Volgens mij is het heel simpel: je weet waar je aan toe bent! Bij Lean / Operational Excellence is een belangrijk onderdeel: meten is weten. Niet vertrouwen op meningen, maar feiten. Als je dit goed uitvoert en de resultaten open bespreekt weet iedereen waar hij aan toe is. Natuurlijk is er vaak discussie over de te volgen weg, maar –tenzij je niet gevoeliger bent voor emoties dan feiten- als je blijft meten kan er geen discussie zijn over oorzaak en gevolg. En omdat deze systemen streven naar continue verbetering, wat uiteindelijk zorgt voor meer geld, meer armslag en dus prettiger werken, zijn de werknemers ook tevredener. Ja er zijn altijd zeuren die vinden dat het niet goed is omdat hun prioriteiten anders liggen of helaas ook om pertinente drogredenen, maar de meeste werknemers voelen zich uiteindelijk prettiger.

Het komt ook weer neer op communicatie: als je vertelt wat je doet, uitlegt waarom je het doet en daar consequent in bent kom je een heel eind. Als je daarnaast ook nog luistert naar de mening van anderen en daarover een open discussie durft te voeren ben je spekkoper. Die discussie is echter het beste te voeren op basis van feiten, en dan zijn we weer terug bij Operational Excellence.

Is dat dan het tovermiddel? Nee. In veel omgevingen werkt het heel goed: als er de traditionele sfeer heerst van Hard Werken En Dan Komt Alles Goed, is lean een prima tool om eens op een andere manier stap voor stap te verbeteren. Voorwaarde is dan wel, dat dit gedragen wordt door het hele bedrijf, inclusief en vooral door het MT en de directie. Een (bewust of onbewuste) afwijzende houding van de directie is voldoende om het faliekant te laten mislukken. Bij een halfslachtige invoering blijkt het ook vaak niet te werken: na de eerste aarzelende resultaten vervalt men weer in oude patronen.

De komende periode zal een groot aantal mensen van baan wisselen: dit is een inhaalslag van 5 jaar stilstand in de crisis. Dit is een heel gezonde zaak voor de werknemers, maar ook voor de werkgevers: als u als werkgever er nou voor zorgt dat uw werknemers met een positieve indruk van uw bedrijf vertrekken, is dat goed voor uw bedrijf, zeker met straks nieuw elan in uw gelederen. Werknemers: grijp uw kans, maar ga op een goede manier weg: je komt elkaar altijd weer tegen. Bovendien: wat wil je? Het is niet gezond om altijd dezelfde groep te hebben, dat geldt in de sport (Kampioenswissel met penaltykiller Tim Krul) net zo goed als in het bedrijfsleven. Af een toe eens nieuw bloed, een frisse blik, alternatieve oplossingen, wat reuring in de tent: het is alleen maar gezond.

En wij hopen dat Wim na zijn afstuderen nog heel lang bij ons blijft…

Bauke Wolters