• Joep Athmer, Managing Director Oil & Gas, Van Oord

Na een loopbaan van 41 jaar bij het Nederlandse familiebedrijf Van Oord staat Joep Athmer aan de vooravond van zijn pensioen. Tijdens zijn carrière was hij in totaal 22 jaar in het buitenland gestationeerd. In diverse leidinggevende functies was hij onder andere actief in het Verenigd Koninkrijk, Saudi-Arabië, Siberië en op de Noordpool. Overal ter wereld kwam hij Nederlanders in managementfuncties tegen. Een goed moment om hem als ervaringsdeskundige te vragen of die internationale positie van landgenoten de laatste jaren is veranderd en hoe Van Oord hiermee omgaat.
Na een start als Research Engineer groeide Athmer snel door naar de functie van Projectleider bij Van Oord. “Toen ik startte was er een duidelijke tweedeling tussen de Projectleiders en de mensen die het werk op de schepen en projecten uitvoerden. De eersten waren vooral Nederlanders terwijl de anderen een bont gezelschap vormden. Vandaag de dag is die verdeling veranderd. De laatste jaren zien we een grote instroom van mensen uit Oost-Europa en India in senior rollen.” Joep ziet verschillende redenen voor die verschuiving. “Deze groep is hooggeschoold en zeer gemotiveerd. Aan de andere kant blijft het aanbod van de Nederlandse hbo’s en universiteiten achter bij de vraag van het bedrijfsleven.”

Toptalent klaarstomen

Om verzekerd te zijn van voldoende gekwalificeerde medewerkers zoekt Van Oord bewust de samenwerking met opleidingsinstituten zoals hbo’s of technische universiteiten. Daarnaast heeft het bedrijf een uitgebreid traineeprogramma waarmee het jaarlijks toptalenten uit de hele wereld klaarstoomt voor leidinggevende functies. “Ons uitgangspunt is dat onze mensen over de gehele wereld moeten kunnen werken. Ze mogen dan ook uit de gehele wereld komen. Een andere bron van werving zijn de lokale mensen die zich tijdens projecten onderscheiden. Die proberen we aan ons te binden.”

“Om de continuïteit te waarborgen willen en moeten we in de Champions League van de maritieme wereld blijven spelen en dat speelveld is internationaal”

Champions League spelen

Als familiebedrijf (80 procent van de aandelen is nog in bezit van de familie) denkt Van Oord altijd aan de volgende generatie. “Om de continuïteit te waarborgen willen en moeten we in de Champions League van de maritieme wereld blijven spelen en dat speelveld is internationaal. Onze mensen vervullen daarin een sleutelrol. Daar besteden we veel aandacht aan. Naast goede arbeidsvoorwaarden investeren we in opleiding en ontwikkeling. De huidige generatie is slim genoeg, het is vooral de kunst om ze goed te coachen en te sturen.” Van Oord heeft als uitgangspunt dat mensen het naar hun zin hebben, want dan presteren ze ook beter. “Die aandacht voor de menselijke waarden was iets wat me direct opviel en waarom ik 41 jaar geleden de overstap naar Van Oord maakte. Het feit dat mijn zoon momenteel voor Van Oord in Dubai werkt, onderstreept dat deze aanpak jongere generaties nog steeds aanspreekt.”

Van nationaliteit naar kwaliteit

Bij de grote Van Oord-projecten was de leiding voorheen vaak in handen van een Nederlander. Volgens Joep verschuift de focus van nationaliteit naar kwaliteit. “We kijken heel bewust naar wat onze klanten, en in het verlengde daarvan onze projecten, nu en in de toekomst nodig hebben. Welke competenties zijn over vijf jaar relevant? Het blijft in ieder geval noodzakelijk om je in je klant te verdiepen, met respect voor de cultuur en achtergrond. Dat geldt ook voor de samenwerking met partners en onderaannemers. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van onderlinge verhoudingen en gewoonten. Dat vergemakkelijkt de samenwerking. Verder is het essentieel om goed te weten wat de klant echt nodig heeft. Door mee te denken vanuit onze expertise en ervaring kunnen we onze meerwaarde vergroten en al vroeg invloed uitoefenen op een goed resultaat.”

Verbindende rol

Hoewel een verbindende rol belangrijk is, benadrukt Athmer wel aan dat het van belang is om je als leider op te stellen. “In Nederland zijn we van origine niet zo gevoelig voor status en gezag. In het buitenland ligt dat echt anders. Als een medewerker mij bijvoorbeeld in Korea of Japan aanvult of tegenspreekt, geldt dat als teken van zwakte. Dat moet je weten en vooraf bespreken. Doorslaan in aanpassen is ook weer niet de bedoeling. Het is zaak om steeds de balans te zoeken tussen optimaal functioneren om je taken goed uit te voeren, en toch gewoon Nederlander te blijven. Tot slot vind ik dat je nooit moet vergeten dat je te gast bent.”

“Nederlanders zijn goed in managen en organiseren, zonder dat we altijd heel nadrukkelijk de baas spelen”

Kennis en ervaring uitdragen

Nederlanders hebben in de maritieme wereld een zeer goede naam. “Vanwege onze kennis en ervaring zien anderen ons als goeroe en dat mogen we wat mij betreft zeker uitdragen. Daarbij komt dat we goed zijn in managen en organiseren, zonder dat we altijd heel nadrukkelijk de baas spelen. We zijn goed in staat om het cement tussen de verschillende stakeholders van een project te zijn. Bovendien draaien we niet om de hete brij heen. Soms loopt een project anders dan verwacht. Dan moet je niet bang zijn om dat met je opdrachtgever te delen. Zo lang je maar wel een andere oplossing biedt. Want je moet altijd leveren wat je belooft.”

Verrijking

Van Oord blijft op alle gebieden vooruitkijken. “We hebben geen glazen bol, maar anticiperen continu op nieuwe ontwikkelingen. Het doel is om ze niet alleen te omarmen, maar vooral proberen ze voor te zijn. In mijn contacten met Van de Groep & Olsthoorn heb ik gemerkt dat zij dat ook doen. Ze houden voeling met hun relaties om steeds te peilen wat ze nodig hebben.” Dat is voor Van Oord niet anders. “Om ons bestaansrecht te behouden en te versterken, investeren we continu in nieuw materieel, ICT en in de beste mensen. Door talenten optimaal te begeleiden, kunnen we onze positie op termijn behouden. En dat deze mensen dan ook nog op een internationaal podium werken, is in mijn ogen een absolute verrijking.”

Van de Groep & Olsthoorn viert dit jaar dat we al 10 jaar onze klanten bedienen met het invullen van hun internationale management- en directieposities. In het kader van dit jubileum spraken we met een aantal van onze relaties over de rol van Nederlandse managers en directeuren in internationale posities.